Hoe kom je uit de greep van ‘niet goed genoeg’? De 5 belangrijkste inzichten & tips

Kan ik het wel? Heb ik wel het juiste gekozen? Van de zenuwen moet ik naar het toilet. Over een paar minuten moet ik in een overvolle zaal in één klap een plank doormeppen met daarop mijn hardnekkigste negatieve overtuiging ever: niet goed genoeg. Maar is deze wel de ergste? De juiste? Kan ik niet met wat beters komen én lukt het me wel die plank door te slaan? Ben IK wel goed genoeg? Hoe kom je van een diep gewortelde niet goed genoeg overtuiging af? 

Niet goed genoeg

Eén van de belangrijkste onderliggende thema’s van de mensen die ik begeleid in mijn praktijk is het gevoel niet goed genoeg of het niet waard te zijn. De overtuiging dat je pas goed genoeg bent en dat jijzelf en anderen pas van jou kunnen houden als je voldoet aan allerlei eisen. Waarbij vooral dun zijn, het perfecte (sport)figuur en gewicht hebben en controle hebben op eten hoog scoren. Het liefst zijn we echter ook op andere fronten perfect: goed opgeleid, interessante baan, briljante kinderen, een rijk sociaal leven, uitdagende vakanties, een woonmagazine waardig interieur, goed in de kleren en dan ook nog de ideale partner, ouder, vriend(in), etc. Ga er maar aan staan.

Ook op mij hebben niet goed genoeg gedachtes altijd een greep gehad. Hoe vaak voelde ik me niet minder dan anderen: minder mooi, slim, goed, slank, geliefd, kundig, etc.. En als ik het zelf al niet dacht, dan dachten anderen wel dat ik niet goed genoeg was. Dan kreeg ik de baan niet, vonden ze me te vlot gebekt of juist te onzeker, te hoog opgeleid of juist te laag, twijfelden ze aan mijn woorden of capaciteiten. Voer voor mijn niet goed genoeg gedachtes. Zie je wel….

De twee oplossingsstrategieën die ik heel lang volgde

Wat ik met die niet goed genoeg gedachtes deed? Ik had eigenlijk maar twee oplossingen. Of keihard m’n best doen of vermijden. Waarbij m’n best doen wel mijn allergrootste overlevingsstrategie was. In de hoop dan wel goed genoeg te zijn. En waarbij vermijding van risico’s voorkwam dat er iets mis zou kunnen gaan maar er ook voor zorgde dat ik mezelf mooie ervaringen ontzegde.

Keihard m’n best doen

• Alles moest perfect, het liefst in één keer.
• Hard werken, alles goed voorbereiden, altijd een stapje extra zetten, lange dagen maken, ambitieuze doelstellingen neerzetten en realiseren.
• De continue drive om meer te willen weten, studeren, lezen, workshops te volgen, etc.
• Een tijd lang ook de obsessie voor dun en controle op m’n gewicht en eetpatroon.

Vermijden

• Sterk zijn en net doen alsof ik niet onzeker ben of iemand nodig heb.
• Eindeloos twijfelen of ik op die kletsende buren/collega’s/studiegenoten zou afstappen of niet. Uit angst of ze wel op me zaten wachten. En het dan uiteindelijk niet doen. Want stel je voor dat ik er net heen loop terwijl zij net klaar zijn met het gesprek. Wat een afgang zou dat zijn.
• Geen problemen op tafel leggen of hulp vragen totdat ik alles had opgelost. Dat ik een eetstoornis had, dat wisten mensen dus pas nadat ik het had opgelost (en sommigen pas 20 jaar later).

Korte metten met mijn niet goed genoeg overtuiging

Najaar 2013. Ik had al spanning bij het opschrijven van mijn overtuiging op de plank, maar op het toilet gieren misselijkmakende zenuwen door mijn lijf. Ik voel aan alle kanten dat het natuurlijk niet goed genoeg is. Kan ik nog een ander plankje vragen en iets anders opschrijven? Maar wat dan? Wat moet ik doen? Om me heen andere vrouwen. Allemaal zenuwplasjes aan het doen. Ook om hun bord? Niemand staat open voor een echt gesprek. Allemaal bezig met onze eigen strijd.

Dan heb ik ‘m door. Verdorie, ik zit ter plekke mijn overtuiging te doen: NIET GOED GENOEG. De kwartjes vallen. Ondanks de spanning, moet ik zelfs een beetje om mezelf gniffelen. Het enige dat ik nu moet doen is blijven ademen, me concentreren op het doorslaan van mijn plankje en vooral op wat dat gaat opleveren: dat wat ik aan de achterkant van mijn plankje had geschreven.

Het doorbreken van mijn niet goed genoeg overtuiging is de start geweest van mijn praktijk Vrij van Eetstoornis. Pas toen durfde ik de stap te wagen. In het vertrouwen dat ik daadwerkelijk mensen kan helpen op weg naar een vrij leven en onvoorwaardelijke liefde voor zichzelf.

Waar komen niet goed genoeg gedachtes vandaan?

Het is overigens niet gek dat we niet goed genoeg gedachtes hebben. We zijn als mensheid zover gekomen door continu te leren van wat nog niet goed genoeg is. Op basis hiervan ontwikkelen we nieuwe methodes die beter werken. Zodat onze overlevingskans als soort groter wordt en we meer mogelijkheden hebben. Dat geldt natuurlijk ook voor onszelf. Hoe meer je je ontwikkelt, hoe sterker je wordt en hoe vrijer je keuzes kunt maken.

Sterk zijn of beter zijn dan anderen geeft ook een gevoel van veiligheid. Dat zie je ook in de dierenwereld. Het hert met het sterkste gestel en grootste gewei is de baas. Vanwege dit overlevingsprincipe is ons brein ontworpen om regelmatig te kijken wat nog niet goed genoeg is. Niet gek dus, maar wel enorm lastig!

Zijn mijn niet goed genoeg gevoelens nu definitief weg?

Ik had stiekem gehoopt dat met het doorslaan van mijn plank, de niet goed genoeg gevoelens weg zouden zijn, maar zo is het niet. Ze blijven komen. Bijvoorbeeld bij mijn boeklancering: ik was bang voor wat mensen ervan zouden kunnen vinden. Of onlangs nog toen ik me wilde aanmelden voor een zangcursus en me opeens onzeker voelde om als vijftiger misschien in een groep van twintigers te komen. Zelfs bij het schrijven van dit blog over niet goed genoeg, kwam de gedachte bij me op. Of dit blog wel goed genoeg zou zijn. Pffff.

5 Tips om met niet goed genoeg gedachtes om te gaan

Verwacht niet dat niet goed gedachtes zullen verdwijnen. Het gaat erom dat je er anders mee leert omgaan. Hieronder vijf tips die je kunnen helpen.

.

1. Wees onvoorwaardelijk naar jezelf. Je bent goed genoeg. Nu al.

Misschien geloof je het nog niet, maar jij bent als mens goed genoeg. Gewoon zoals je bent. Nu al. Met al je mooie én minder mooie kanten, met al je slimheid of handigheden én ook met al je onhandigheden. Misschien heb je nog dingen te leren, misschien maak je fouten, misschien kun je je nog verder ontwikkelen. Maar dat staat helemaal los van wie jij bent als persoon. Maak onderscheid tussen wat je kunt/hebt en wie jij bent. Als mens ben jij al goed genoeg. Dus wees onvoorwaardelijk naar jezelf. Hou van jezelf zoals je nu bent. Niet pas als je voldoet aan die perfectie lijst. Maar gewoon zoals je nu bent.

.

2. Durf imperfect te zijn en hulp te vragen

Je bent hier op aarde om je te ontwikkelen en groeien. Dat betekent dat je niet perfect kunt en hoeft te zijn. Dat je de tijd mag nemen om jezelf te ontwikkelen en groeien. Dat je je realiseert dat vallen en mislukkingen ook horen bij groei. Zie dingen die niet gaan zoals je wilt als feedback. Zodat je op basis daarvan weer verder kunt groeien. Durf daarbij ook hulp te vragen. Je kwetsbaar opstellen maakt je mens en zorgt voor verbinding met anderen die hierdoor ook hun kwetsbaarheid durven laten zien én jou meestal met alle liefde willen helpen.

.

3. Wacht niet, maar durf

Het is een beetje zonde als je wacht met leven totdat je perfect of goed genoeg bent. Dat moment komt immers nooit. Dus leef nu. Durf. Hoe je dat doet? Door die dingen NU al te gaan doen die je zou doen als je goed genoeg zou zijn. Dus wacht niet met daten, sporten of dansen totdat je het perfecte figuur heb. Ga naar dat feestje ook al zit je niet lekker in je vel. Solliciteer op die baan waar je hart sneller van gaat kloppen ook al voldoe je niet aan alle functie eisen. Durf te leven! En hoe meer je dat doet, hoe meer vertrouwen je in jezelf krijgt.

.

4. Buig niet goed genoeg gedachtes om naar wat je werkelijk wilt

Niet goed genoeg gedachtes zijn er eigenlijk alleen maar om je te behoeden voor mislukkingen en om de kans op succes en overleving te vergroten. Ik zie ze tegenwoordig dus als input om mijn plannen te verbeteren en om van te leren. Maar ik wijs ze rücksichtslos af op het moment dat ze mijn ontwikkeling en wensen in de weg staan. Dan zeg ik vriendelijk maar doortastend: “nee bedankt” en ga voor wat ik werkelijk wil en wat dat me op gaat leveren.

.

5. Kijk de TEDtalk van Brene Brown over kwetsbaarheid

Kwetsbaarheid is de bron van schaamte, niet goed genoeg zijn, maar ook van creativiteit, liefde en het gevoel van erbij horen. Deze TEDtalk is een bron van inspiratie net als haar boek De kracht van kwetsbaarheid.

Meer lezen over deze onderwerpen?

• Alles wat je aandacht geeft groeit
• Leven zonder eetstoornis. Fake it till you make it
• Wat gaat er mis als de liefde voor jezelf ontbreekt?

Ik ben heel benieuwd

Hoe speelt het gevoel niet goed genoeg te zijn in jouw leven en hoe helpt dit artikel je hiermee? Deel je vragen, ervaringen, tips en suggesties.