Hormoonschommelingen en angst voor eetbuien

Ik wist wel dat hormonen effect hebben, maar zo’n effect dat ze me opeens weer angst konden aanjagen? Na ruim 25 jaar zonder eetbuien, slaat de angst me om het hart. Is het mogelijk dat een eetstoornis terug kan komen? Zijn het hormonen? Is het de overgang? Wat is er met me aan de hand?

.

.

Ik heb net heerlijk gekookt en gegeten. M’n eigen bord staat al in de vaatwasser. Op het fornuis staat nog een wok klaar met een lekkere maaltje voor m’n lief en onze dochter die laat thuis komen en nog wat moeten eten.

Opeens zie ik levendig voor me dat ik met grote handen en al schrokkend de hele inhoud van de pan naar binnen prop. Ik schrik me dood. Word er zelfs een beetje misselijk van. Wat is dit? Zelfs in mijn boulimia-periode vrat ik nooit op deze manier pannen leeg.

.

Pittig van slag

Het beeld beangstigt me. Ik voel een knoop in m’n buik, paniekgevoel, hartkloppingen, angst die me overspoelt. Bang dat ik het daadwerkelijk zou doen. Bang om de controle kwijt te raken. Bang dat boulimia misschien toch terug kan komen en mijn overtuiging dat je 100% kunt herstellen van een eetstoornis misschien toch niet waar zou zijn. Bang dat ik weer down de drain zou gaan. Snel vlucht ik met een kop thee de kamer in. Wat is dit?

Als m’n lief thuis is, vertel ik zo snel mogelijk van mijn beeld en de angst die dit bij me opriep. Dat lucht al op. Maar de dagen daarna ben ik pittig van slag. Ik begrijp het namelijk niet. Ik herken mezelf ook niet meer in deze angst en beelden. Het past niet meer bij me. Meer dan 25 jaar lang heb ik nooit meer gedacht aan een eetbui, geen drang gevoeld, geen angst. En nu dit. De dagen en weken daarna krijg ik zelfs angst voor de angst en durf bijna niet alleen thuis te zijn. Ik durf ook bijna geen koekje, chocola of snack te pakken als ik alleen ben. Uit angst dat ik het slechte pad op zou kunnen gaan.

Blijven ademen

Ik besluit niet te gaan vermijden. Moedig zwaai ik steeds m’n lief uit als hij naar z’n optredens gaat. En ik? Ik ga de angst van alleen thuis zijn maar gewoon aan. Zoals ik met alle spannende, ellendige en angstige momenten in mijn leven ook heb gedaan. Ik pak met angst en beven toch iets lekkers als ik daar zin in heb. Blijf me richten op wat ik wel wil en gezonde routines. Gewoon blijven ademen.

Twee maanden lang doorsta ik die angst voor alleen zijn en de onderliggende angst voor de terugkeer van eetdrang en eetbuien. Ik snap er nog steeds niets van. De angst blijft, maar het lukt me redelijk om de angst de angst te laten en te blijven doen wat werkelijk goed voor me is. Leuk is echter anders. Ik herken mezelf werkelijk niet en maak me zorgen. Ik wil erger voorkomen.

Zijn het hormonen?

Ik besluit naar de dokter te gaan om te vragen of dit mogelijk ook iets te maken kan hebben met de overgang en hormonen. Ik ben ten slotte boven de 50 en heb al meerdere kwaaltjes die daaruit voort bleken te komen: pijn in spieren, gewrichten en pezen, pijnlijke borsten, opvliegers zowel qua temperatuur als temperament, labiliteit, terugkomend eczeem, stress, etc.

Eigenlijk kan ik alle overgangsklachten prima handelen. Ze komen en ze gaan. Maar die angst voor eetbuien en een mogelijke terugkeer van een eetstoornis, die maken me zo bang. Zeker omdat ik uit recent wetenschappelijk onderzoek weet dat 40 tot 60 jaar een kwetsbare leeftijdsfase is voor het ontstaan of de terugkeer van boulimia en de eetbuistoornis bij vrouwen.

Antidepressiva dan maar?

Ik zit bij de dokter. Tranen prikken achter m’n ogen als ik over m’n angst vertel. Ze knikt begrijpend en komt dan met een oplossing: antidepressiva. Huh? Verbouwereerd kijk ik haar aan. Antidepressiva? Ik? Ik ben toch niet depressief? Ik functioneer prima, geniet van m’n werk, m’n familie, m’n leven. Ik vraag of die angst met de overgang te maken kan hebben. Of het niet gewoon een hormoonding is. Ze geeft aan hier te weinig van te weten. Ze heeft geen idee.

Een arts die ik spreek op een symposium over eetstoornissen, zegt pertinent dat het niet hormonaal kan zijn. Het kan hooguit te maken hebben met een verandering van levensfase. Volgens haar is dit een emotie-regulatie-ding vanuit het empty nest syndroom. Ik geloof er niets van. Ik voel dat dit wat anders is. Bovendien weet ik uit mijn praktijk hoeveel cliënten óók worstelen met enorme drang en eetbuien tijdens hun cyclus (PMS). Volgens mij spelen hormonen dus wel degelijk een rol bij eetstoornissen alleen weten artsen dat blijkbaar niet goed.

De overgang

Dan komt m’n lief heel lief met een boek over de overgang. Ik lees exact mijn gedachtes: “Ik herken mezelf niet meer” en “Ik ben bang dat ik gek aan het worden ben.” Tranen biggelen over m’n wangen als ik me herken in de verhalen en me bevestigd voel dat angsten, paniek, somberheid en labiliteit absoluut te maken kunnen hebben met de overgang en hormoonschommelingen. Er staat letterlijk: “Nee, hoogstwaarschijnlijk ben je niet depressief, heb je geen burn-out en zit je ook niet in een midlifecrisis. Het zijn de hormonen die je parten spelen doordat je eitjes opraken en aan kwaliteit inboeten, waardoor je hormoonhuishouding uit balans raakt.”

.

.

Oude laatjes gaan open

Ik besluit naar een overgangsconsulente te gaan. Zij pakt gelukkig de hele puzzel. Ze inventariseert mijn klachten en vraagt me het hemd van m’n lijf over opvliegers, eetpatroon, stemming, slaap, alcoholgebruik, gewichtsveranderingen, huid & longen, spieren en gewrichten en nog veel meer. Wat een verademing. Vervolgens pakt ze een papiertje erbij en tekent wat er hormonaal eigenlijk allemaal gebeurt in de overgang. Ze vertelt over instortende oestrogeen-levels, achterblijvende progesteron-productie (dus minder bestand tegen stress en angst) en het effect hiervan op stemming beïnvloedende neurotransmitters als serotonine (humeur, slaap, stemming) en dopamine (genot, beloning, bevrediging). Bingo!

En toen kwam ze met de toverwoorden: “Dan gaan er oude laatjes open en kunnen opeens weer oude angsten en patronen van vroeger boven komen.” Pffffff, dat is het. Ik ben niet gek. Het zijn m’n hormonen.

Inzicht helpt

Snappen waar mijn angst vandaan komt doet veel. Het besef dat het de hormonen zijn die me in de war maken, maakt de angst verklaarbaar en daardoor draagbaarder. Ook krijg ik wat natuurlijke voedingssupplementen gericht op stemmingsverbetering, overgangsklachten en leeftijdsfase (vitamine D en magnesium). Deze geven me in ieder geval een gevoel van grip. De angst voor de angst was echter nog lang niet weg. Daar heb ik mee om moeten leren gaan.

Inmiddels ben ik ruim een jaar verder. Voor mij waren de inzichten en de ondersteuning met voedingssupplementen voldoende om er zelf mee om te kunnen gaan. Bang voor een terugval ben ik niet meer. Af en toe komt de herinnering aan die angstige beelden en de angst voor de angst terug. Maar ik durf weer op mezelf te vertrouwen en laat me er niet meer door afschrikken. In mijn volgende blog deel ik hoe ik dat heb gedaan, hoe ik over mijn angsten heen ben gekomen en er niet in mee ben gegaan. Tips waar jij waarschijnlijk ook wat aan kan hebben.

Hormonen kunnen je in de war brengen

Mijn lering van het afgelopen jaar is, dat hormonen behoorlijke stoorzenders kunnen zijn. Dat schommelende hormoonspiegels, die je als vrouw toch hebt, je enorm uit balans kunnen brengen. Zowel lichamelijk als geestelijk. In de puberteit, tijdens je menstruatiecyclus, voor en na zwangerschappen, in de overgang. Met alle klachten van dien. Omdat met het schommelen van je geslachtshormonen (oestrogeen, progesteron, LHF) ook andere hormonen en neurotransmitters (serotonine-stemming, dopamine-geluksgevoel, noradrenaline-energie, oxytocine-hechting, acetylcholine-geheugen/concentratie) uit balans kunnen raken.

Misschien dus iets om eens bij stil te staan. Dat onzekerheid, angst, paniek, drang, eetbuien mogelijk ook een hormonale oorzaak hebben. En dat als je dat weet je deze misschien beter kunt handelen en dan juist op een lieve, gezonde en constructieve manier voor jezelf kunt zorgen. Of dat je hulp kunt zoeken bij organisaties die er verstand van hebben en je kunnen helpen. Hieronder een paar instanties waar je je toe kunt wenden en wat boeken die je kunt raadplegen.

• Care for woman: hulp bij hormonale klachten op elke leeftijd.
• Huisarts: voor doorverwijzing naar deskundige hulp.
• Menopauzepoliklinieken, google even voor poli’s bij jou in de buurt.
• Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulenten.
• Vrouwenpoli Boxmeer.
• Mijn volgende blog gaat over hoe ik omgegaan ben met die angst voor eetbuien.

.

Hoe spelen hormonale schommelingen bij jou?

Heb jij ook last van hormoonschommelingen? Wanneer en hoe spelen ze bij jou? En lukt het je wel of niet om hier op een gezonde manier mee om te gaan? Deel je zorgen, vragen, succesformules. Misschien kunnen we elkaar zo helpen.