Waarom mensen met een eetstoornis het liever zelf oplossen dan hulp vragen of krijgen.

Mijn eetstoornis beheerste een groot deel van mijn leven, toch hield ik dit zeven jaar lang geheim. Hoe kan het toch dat mensen met een eetstoornis geen hulp vragen én als ze het al doen daar zo lang mee wachten? In dit blog de zes belangrijkste redenen waarom mensen met een eetstoornis deze liever zelf oplossen dan hulp vragen of krijgen. Wat herken jij hierin?

Waarom mensen met een eetstoornis geen hulp willen?

Van kinds-af-aan heb ik een enorme behoefte aan zelf doen. Aan voor vol aangezien te worden en mee te tellen. Om mijn mannetje te staan. Geen groter succes dan het succes dat ik zelf behaald heb, zonder hulp van anderen. Een combinatie van bewijsdrang, trots willen zijn op mezelf en een hang naar autonomie. Een mix van willen presteren en onafhankelijkheid. Met daaronder ook een stiekeme angst voor afwijzing. Zeker bij schaamtevolle dingen als eetbuien, controleverlies en braken in de tijd van mijn eetstoornis.

Logisch dus dat ik voor mijn eetstoornis geen hulp zocht en er pas over durfde te vertellen toen ik deze had overwonnen. Bij de mensen die ik als therapeut begeleid, signaleer ik ook dit patroon van geen hulp willen. Het duurt vaak minstens zeven jaar, soms zelfs wel 20 tot 30 jaar, voordat mensen met een eetstoornis hulp zoeken.

De belangrijkste redenen die ik tegenkom om geen hulp te willen, lijken aardig op die van mij. Misschien herken je er wel wat in:

Schaamte staat op nummer één

Bovenaan de redenen om geen hulp te willen staat schaamte.  Schaamte dat je zo geobsedeerd bent door eten of bewegen. Schaamte voor alles dat je stiekem en schrokkend naar binnen werkt als niemand je kan zien. Schaamte voor het uitspugen van eten of het stiekeme gebruik van laxeermiddelen. Schaamte dat je je gewicht of eten niet onder controle hebt. Schaamte voor al die keren dat je liegt naar anderen over eten, over hoe het met je gaat of dat je afspraken afzegt met een smoes omdat je zo nodig je eet- of compensatiegedrag moet uitvoeren.

Angst is de goede tweede

Angst in vele vormen en gedaanten staat op de tweede plek als het gaat om geen hulp willen. Angst voor afwijzing. Angst dat mensen je te dik of dun vinden, dat ze je eetstoornisgedrag wanstaltig vinden of je zielig of slap vinden. Angst dat er nog meer nadruk op de eetstoornis komt te liggen. Angst dat mensen zich met je gaan bemoeien als ze het weten. Dat ze op je gaan letten. Op wat je eet of niet eet, op je sportgedrag, op aankomen, afvallen of hoe je eruitziet. Waardoor je bang bent dat je de controle en het gezag over jezelf kwijtraakt.

Ook angst voor dikker worden speelt vaak een rol bij het geen hulp willen. Net als angst dat het je misschien helemaal niet gaat lukken. Dat je een hopeloos geval bent.

De struisvogel in onszelf schiet nogal eens aan

Ik zeg weleens wat je niet ziet, dat is er niet. Het is vaak gemakkelijker om je destructieve gedrag weg te stoppen of te bagatelliseren dan om er echt naar te kijken. Dus nemen we onszelf, voor de zoveelste keer, liever voor vanaf morgen gezond te eten, dan dat we daadwerkelijk de diepte induiken en hulp zoeken. Zolang je niemand vertelt dat je een eetprobleem of eetstoornis hebt, lijkt het niet zo erg. En zodra je het wel aan anderen vertelt, dan is het echt zo. Dan kun je er zelf ook niet meer omheen en zul je er wel wat mee moeten. En dat is rete-eng en confronterend.

Een eetstoornis levert ook wat op

Tja, dit is ook een interessante. Een eetstoornis levert namelijk ook wat op. Soms voelt een eetstoornis als monster, maar regelmatig ook als maatje. Het is je tranquilizer in bange dagen. Het geeft je een gevoel van controle als de controle op ander punten in je leven even verstek laat gaan. Het brengt verdoving, ontlading, rust, succes, afleiding en verdrijft onrust, verveling en lastige emoties. Althans tijdelijk.

We mogen vooral anderen niet lastigvallen

Mensen met een eetprobleem of eetstoornis blijken een enorme bescheidenheid te hebben voor zichzelf en een genereuze aandacht voor ieder ander. Ze zorgen liever voor anderen dan dat ze zich laten verzorgen en willen vooral een ander niet tot last zijn. Omdat de ander het al zwaar genoeg heeft of mogelijk niet op ons zit te wachten. Of omdat we onszelf het niet waard vinden om hulp te krijgen.

En we willen het graag zelf doen

Tot slot willen we het graag ook zelf oplossen. Omdat ons dat een veel sterker gevoel geeft dan hulp te moeten vragen.

Wat herken jij in deze redenen om geen hulp te zoeken?

Hoe kun je hulp vragen en tegelijkertijd de regie houden?

Best pittige redenen om maar geen hulp te willen en ook heel logisch als je het zo bekijkt. Toch draaien we door al deze redenen jarenlang in dezelfde cirkeltjes rond. We proberen ons probleem continu met dezelfde acties op te lossen. Weer goede voornemens, een nieuw dieet of meer sporten. Met keer op keer dezelfde uitkomsten en de teleurstelling als het wéér niet lukt.

Is het dan misschien toch tijd voor hulp?

Eigenlijk wilde ik toen ik een eetstoornis had wél hulp. Net als ieder ander die nu nog worstelt met een eetstoornis. Natuurlijk wilde ik die eetstoornis niet houden. Natuurlijk wilde ik inzichten, handvatten en hulpmiddelen die mij de vrijheid zouden geven om voluit te leven, te genieten van eten en mezelf te zijn. Liever vandaag dan morgen.

Toch durfde ik destijds geen hulp te vragen. Met wat ik nu weet durf ik wél hulp te vragen bij dilemma’s en worstelingen waar ik in het leven tegenaan loop en waar ik zelf niet 1-2-3 uitkom. Omdat ik nu weet dat hulp mij niet hulpeloos maar juist sterker maakt. Dat ik juist in mijn kracht sta en regie heb als ik hulp organiseer voor mezelf.

De beste hulp voor mensen met een eetstoornis, is die hulp die recht doet aan alle redenen die maken dat je nú geen hulp wilt. Rekening houdend met de schaamte en angst, de functie die de eetstoornis nu voor je vervult, met de neiging tot wegduiken en niet tot last willen zijn. Én met je behoefte aan autonomie en het zelf willen doen.

Een samenwerking tussen jou en degene bij wie hulp zoekt. Gelijkwaardig. Samenwerkend. Onderzoekend en opbouwend.

Blijf dus niet in hetzelfde cirkeltje de oplossing zoeken maar zoek hulp vanuit een andere hoek. Via de huisarts of praktijkondersteuner GGZ of bij een ervaringsdeskundige coach, therapeut of psycholoog. Neem de regie en zoek uit wat jij wilt bereiken, wat jij belangrijk vindt en wie je hierbij het beste kan helpen.

Vragen die je hierbij al kunnen helpen zijn:

• Wat vind ik het vervelendst van mijn eetprobleem/eetstoornis?
• Wat levert mijn eetprobleem me ook nog op (je eetprobleem als maatje)?
• Hoe zou ik willen leven? Wat is mijn doel?
• Wat is het cirkeltje (van oplossingen) waarin ik tot nu toe blijf hangen?
• Wat voor soort hulp zou ik willen hebben?
• Hoe kan ik regie nemen en een gevoel van gelijkheid houden, ook als ik hulp krijg.

Meer lezen?

• Hoe vertel ik mijn omgeving dat ik een eetprobleem of eetstoornis heb?
• Praten over eetbuien & boulimia, de belangrijkste do’s en don’ts voor je omgeving.
• Boek Bevrijd jezelf van eetbuien & boulimia. Een boek dat je helpt jezelf te bevrijden van eetbuien, dwangmatig (gezond) eten en sporten, overgeven en laxeren.

Wat zijn jouw redenen om het liever zelf te doen dan hulp te vragen én waar zou jij een steuntje in de rug bij kunnen gebruiken?