Die ellendige stem in mijn hoofd
Het “horen” van een stem in je hoofd komt veel voor bij mensen met een eetstoornis. Vooral bij mensen met anorexia, maar ook bij andere eetstoornissen als boulimia. En deze stemmen geven vaak hele nare, destructieve boodschappen en dreigementen voor als je je niet houdt aan hun richtlijnen. Waar komen deze stemmen vandaan? En wat moet je ermee?
Een stem in je hoofd? Je bent niet wijs?
Stemmen horen in je hoofd? Dan ben je toch schizofreen of hallucineer je? Nee hoor, het horen van stemmen in je hoofd is vrij normaal. Wie kent niet een stem in zijn hoofd die zegt “als ik nu eerst dit werk af maak, mag ik daarna even ontspannen of de krant lezen”. Of een stem die dingen zegt als “Geen zin, dan maak je maar zin” of “Je moet hard werken om succesvol te zijn”. Stemmen en tekst die we vaak als kind overgenomen hebben van onze ouders (vaak lijkt het ook of je echt de stem van je vader of moeder hoort) of vanuit de omgeving.
Stemmen in je hoofd zijn dus heel normaal. Uit onderzoek blijkt zelfs dat zo’n 15% van de Nederlandse bevolking stemmen hoort. En dat het zowel voorkomt bij mensen met psychiatrische stoornissen, epilepsie en gehoorproblemen als bij “gezonde mensen”.
Onder mensen met een eetstoornis komt het horen van stemmen vaker voor. Uit onderzoek van Greta Noordenbos (2011) bleek dat 60% van de mensen met een eetstoornis één stem hoort en 40% zelfs meerdere. Op zich zou daar mee te leven zijn, maar helaas zeggen die stemmen in ons hoofd hele nare dingen:
“Je bent niets waard”
“Je hebt het weer helemaal verknald, je moet boeten”
“Weer te veel gegeten dikke trog! Dat betekent morgen een dagje helemaal niets”
“Je kunt ook helemaal niets hè. Kon je dat eten weer niet laten staan?”
Daar knap je dus niet echt van op, van deze stemmen. Op het moment dat deze boodschappen binnenkomen, ontstaat vaak angst en paniek. En vanuit die angst ga je dan dingen doen die eigenlijk heel slecht voor je zijn: extreem compenseren (braken, laxeren, sporten), jezelf straffen, nog minder eten, nog strenger letten op je doen en laten. En zo beland je in een vicieuze cirkel.
“Dan luister je toch gewoon niet!”
Je zou zeggen “gewoon niet naar luisteren” en dat is ook wat vaak geadviseerd wordt tijdens behandelingen. Of tegenargumenten verzinnen, tegen de stem in gaan of deze bevechten.
Toch vind ik deze manieren jammer. Want hoe vind je het zelf als je iets tegen iemand wilt zeggen? Hoe is het als mensen over je heen walsen en niet echt naar je luisteren? Hoe is het als de ander al zijn mening geeft zonder zich te verdiepen in waarom je iets vindt of zegt? Ga je dan schreeuwen? Of trek je je terug? En word je van binnen steeds bozer tot de bom barst?
Hoe harder je iets probeert weg te drukken of te negeren, hoe krachtiger komt het naar boven (als een duveltje in een doosje). Niet luisteren of bevechten heeft dus geen zin en werkt averechts.
Ga het gesprek aan met de stem
Hoe dan wel? Ga het gesprek aan met de stem. Zie het als een deel van jou dat jou voor iets wil beschermen of iets voor jou wil bereiken. Net als dat rugpijn of hoofdpijn soms betekent dat je te veel van jezelf hebt gevraagd en aangeeft dat je even rust moet nemen.
Die stem heeft dus een signaalfunctie. Hoe rottig ook het gedrag en die woorden van die stem zijn, ergens hebben ze een doel. En meestal is het (onder de vaak hele nare woorden) een positief doel voor jou.
Ze willen soms dat je je niet belachelijk maakt (beschermen je voor afgang – daarom mag je niet eten in het openbaar). Ze willen dat je aantrekkelijk gevonden wordt (daarom moet je zo op je gewicht en eten letten). Of willen dat je rust neemt (daarom krijg je een eetbui, zodat je even afgeschermd bent van de wereld en na de eetbui ben je toch doodmoe en dan neem je wel je rust). En misschien is het voor jou wel helemaal anders.
Geef het ruimte en blijf ademen
Maak eens een tekening van dat stemdeel van jou. Of vraag of je coach/therapeut je kan helpen om het gesprek aan te gaan en te achterhalen wat de positieve bedoeling is van jouw stem. Waar die stem nu echt bang voor is waarom deze jou zulke verschrikkelijke boodschappen geeft. Wat wil deze stem voor jou bereiken of voorkomen? En luister er naar zoals je ook zou willen dat er naar jou geluisterd wordt. Geef het ruimte en blijf ademen.
Wat zegt of zei de stem in jouw hoofd? Deel je ervaring.
Ik ben ontzettend benieuwd naar jouw ervaringen met “stemmen” in je hoofd. Misschien wil je iets kwijt, misschien heb je nog vragen. Laat hieronder je reactie achter (je e-mail adres is alleen ter verificatie en wordt verder niet gebruikt of getoond). Binnenkort zal ik in een volgend blog nog dieper hierop in gaan en je vragen of opmerkingen meenemen.
Gerelateerd blogartikel: Eetstoornis, monster of maatje
11 thoughts on “Die ellendige stem in mijn hoofd”